Taalproductie bij je baby

Wanneer we spreken over taalontwikkeling tijdens het eerste levensjaar, moeten we natuurlijk een onderscheid maken tussen de taal die het kind opvangt, de taalreceptie, en de taal die het kind zelf produceert, de taalproductie. In dit artikel gaan we wat dieper in op één aspect van de taalproductie.

Internationale baby’s

De eerste acht maanden van het eerste levensjaar wordt de prelinguale of voortalige periode genoemd. De naam verwijst naar het ontbreken van een taal in het leven van het kind. Taal is namelijk geen genetisch bepaald gegeven, maar het is iets dat we aanleren. Deze skill om talen te leren is wel aangeboren. We spreken ook wel van internationale baby’s, aangezien de taalproductie in deze periode er voor elk kind ter wereld ongeveer hetzelfde uitziet.

De baby’s zijn in staat om te communiceren, maar niet aan de hand van een effectieve taal. Dit is mogelijk dankzij de klankproductie. Ze zijn in deze periode vooral bezig met de ontwikkeling van hun stem. De eerste communicatie uit zich in de vorm van huilen. Door dit te doen trainen ze bepaalde spieren die het later mogelijk maken om klinkers en medeklinkers uit te spreken. Ze maken ook verschillende klanken op verschillende toonhoogtes door te roepen, fluisteren… De baby’s maken zo uiteindelijk een onderscheid tussen hun moedertaal en andere talen.

Mens(elijk)

Jonge mama’s en papa’s praten intuïtief veel tegen hun baby. Het lijkt misschien vreemd om te praten tegen een baby die zelf niets zegt (en waarschijnlijk ook geen woord begrijpt van wat je zegt), maar het is wel erg belangrijk. Wetenschappelijk onderzoek heeft immers aangetoond dat kinderen heel anders reageren op menselijke vormen en geluiden dan op andere vormen en geluiden.

Interactie en taalproductie

Een allereerste stap in het communicatieproces, zo rond zes à acht weken, vindt plaats wanneer ouder en kind elkaar aankijken en op elkaar reageren, ook al wordt daarbij niet altijd taal gebruikt. Dit is ook de leeftijd waarop baby’s een betere controle krijgen over hun oogspiertjes, en makkelijker kunnen ‘scherp stellen’ op een bepaald element in hun gezichtsveld.

Wat er gezegd wordt is niet zo belangrijk, het gaat om het relationele contact en om het spel van geluiden en klanken. Pas later, rond zes maanden, worden er voorwerpen, zoals speelgoed, gebruikt bij deze interactie.

Op dit moment zijn baby’s in staat zelf voorwerpen te grijpen en vast te houden. De allervroegste vorm van interactie verdwijnt uiteraard niet, ze wordt alleen verruimd naar nieuwe elementen die tot de leefwereld van het kind gaan behoren.

Bovendien zien we baby’s op deze leeftijd op een heel eenvoudige manier de aandacht van anderen trekken: in eerste instantie door ergens gericht naar te kijken, daarna door naar iets te wijzen. Leuk daarbij is dat ouders de neiging hebben om wat hun kind aanwijst, spontaan te benoemen, zodat het al op heel jonge leeftijd blootgesteld wordt aan een uitgebreid taalaanbod. Je baby hangt aan je lippen.

Communicatie

Vanaf negen maanden is een baby stilaan in staat om bewust, elementaire miniconversaties te voeren. Zo kunnen ze vragen om een voorwerp te krijgen, iemands aandacht op zichzelf of op iets of iemand anders richten, ongenoegen uitdrukken, iets afwijzen of plezier, verrassing, herkenning, … uiten. Dit alles doen ze natuurlijk niet met woorden, maar ze zijn zich er wel van bewust dat ze een bepaalde boodschap overbrengen.

En daarin verschilt communiceren nu precies van instinctieve uitingen als huilen van de honger, bijvoorbeeld. Bovendien zien we dat baby’s vaak voor eenzelfde boodschap eenzelfde klank of gebaar gaan gebruiken. Dit zijn nog geen echte ‘taaltekens’ in de strikte zin van het woord, maar het toont wel aan dat baby’s stilaan oog krijgen voor het conventionele aspect van de taal van hun ouders.

Taalproductie van de baby stimuleren

De taalontwikkeling is een belangrijke stap in het leven van de baby. Vanaf het kind een bepaalde spreekvaardigheid heeft zal het zich beter kunnen uitdrukken, dingen beter begrijpen en helpen bij het ontwikkelen van zijn identiteit. Het is dus belangrijk dat je als ouder of naaste tijd steekt in de stimulatie van de taalproductie. Volgende tips helpen je hierbij:

• Hanteer een rustig en duidelijk spreektempo. Op deze manier begrijpt het kind u beter en kan hij het ook makkelijker overnemen.
• Luister en toon interesse naar wat uw kind te zeggen heeft. Ze zullen veel babbelen en dus tegelijkertijd ook oefenen.
• Stel vragen aan je kind.
• Verbeter zijn taalfouten. Laat het kind zijn fout herhalen tot hij het goed heeft.
• Start zelf conversaties met je kind over de dingen die jullie beleven of zien.
• Speel af en toe samen met je kind. Kinderen hebben de neiging om veel te babbelen tijdens het spelen.
• Vertel verhaaltjes voor het slapengaan of babbel nog kort even over de dag.
• Speel spelletjes speciaal gecreëerd voor de taalproductie van het kind, zoals een boek waarbij je moet raden welk dier te zien is.

Bronnen: Kindengezin – Taalunieversum –Wikipedia