Over de zin en onzin van vitamine supplementen
Hoevelen onder ons eten écht gezond ? Macrobiotisch gezond ? Hoevelen onder ons kopen echt altijd biologische, kwaliteitsvolle voeding, die knalt van smaak en vitamines ? Juist, dat zijn er weinig. En dus gaat iedereen, behalve die enkeling, beter aan de vitamine supplementen. Vooral als je niet meer alleen voor je eigen lichaam moet zorgen…
Er zit natuurlijk een hele pharmaceutische industrie achter alle vitamine supplementen, maar complete onzin is het ook niet. Het is echt wel nuttig om gespecialiseerde supplementen voor zwangerschap te nemen. Een zwanger lichaam heeft andere noden, dan een “lichaam in rust”.
Daarenboven is het belangrijk om in de gaten te houden dat we niet gaan overdoseren. Een teveel aan vitamine A is gevaarlijk voor de foetus. Je lijf heeft ook extra calcium nodig, extra ijzer, extra vitamine D en extra spoorelementen. Wie dat niet 100% zeker uit z’n voeding kan halen, moet tabletjes slikken. Enerzijds om te helpen een gezonde baby op de wereld te zetten, anderzijds om geen roofbouw op z’n eigen lichaam te plegen… Wie bijvoorbeeld geen extra ijzer neemt in het laatste trimester van de zwangerschap, wanneer de behoefte groter wordt, maakt kans op bloedarmoede, wat leidt tot vermoeidheid of zelfs uitputting, tegen het moment dat je moet gaan bevallen.
Voor borstvoedingsperiode bestaat geen specifiek preparaat. Een gemiddelde vrouw heeft dan ongeveer 50% meer zink, ijzer, jodium, selenium, ijzer en eiwitten nodig. Om het eigen lichaam te laten herstellen en om het lichaam van je kindje goed te laten groeien. Je baby haalt de calcium om goed te groeien uit jouw lijf, maar jouw lijf moet het ook ergens vandaan halen. Borstvoeding moet gezond zijn voor kind én mama, dus neem je best je vitaminepreparaten van voor de bevalling nog een tijdje door.
Tenslotte plaatst Dr. Schockaert nog een kanttekening: “Onze oma’s zijn heel vaak – zonder preparaten – gezond bevallen van gezonde baby’s. Maar ze aten ook anders. En ze aten andere producten. De hele farmaceutische “business” slaafs volgen is niet nodig. Maar helemaal negeren, is ook niet slim. Artsen moeten mijns inziens per patiënt aangepaste vitamine supplementen voorschrijven. Obese vrouwen hebben vaak minder goeie opname van de vitamines uit hun voeding, en nemen vaak ook slechtere voeding tot zich, zij hebben meer vitamines nodig. Gesluierde moslima’s hebben standaard een groot tekort aan vitamine D omdat ze hun huid nooit blootstellen aan zonlicht. Je moet ook weten wat voor producten je koopt. Omega 3-vetzuren zitten in vette vis, maar als je vis koopt uit zwaar verontreinigde rivieren, is een tabletje met zuivere omega 3 een verstandigere keuze. Hoe droevig dat ook is.”
Vitamine D is een heel ander verhaal. Vitamine D druppeltjes hoef je je kind niet te geven, àls je zelf véél vitamine D opeet, of als je zelf vààk buiten bent, met blote huid aan zonlicht wordt blootgesteld, zonder zonnecrème. Hmmm, dat maakt het toch weer wat ingewikkelder. Vitamine D is belangrijk voor de botaanmaak van je kind. Een ernstig tekort kan leiden tot rachitis (rotziekte) of zelfs borstkasveranderingen of verkromming van de beenderen. Toch maar beter voorzichtig zijn dan? Dr. Feenstra is toch voorstander van het toedienen van extra vitamine D aan kinderen, tot vier jaar zelfs. “We beschermen onze kinderen (terecht) tegen te direct zonlicht, maar dat maakt opname van vitamine D toch moeilijker. Daarenboven zit vitamine D ook in vette vissoorten en koolsoorten, maar dat zijn nu typisch productgroepen die kleine kinderen niet als favoriete maaltijd bestempelen…”
Boobs-‘n-Burps Dilbeek – Itterbeeksebaan 157, 1701 Dilbeek – 02 567 95 00
Boobs-‘n-Burps Antwerp – Gijzelaarsstraat 20, 2000 Antwerpen – 03 303 66 66 en online op: shop.boobs-n-burps.be
Voor mama
Bij de wens om zwanger te worden, begint het eigenlijk al. Silke Schockaert, gynaecologe van het OLV ziekenhuis, campus Asse, licht toe. “Een maand voor je stopt met de pil of ander voorbehoedsmiddel, start je best met foliumzuurtabletten. Dat foliumzuur moet je lichaam omzetten naar de actieve vorm, en dat duurt altijd even, vandaar. Foliumzuur heeft je lichaam nodig om een open ruggetje of gespleten verhemelte bij je baby te voorkomen. Belangrijk genoeg dus. Voor vrouwen die plots zwanger zijn en preconceptueel geen foliumzuur slikten, bestaat intussen een tablet met een “actieve formule” die meteen werkt.” Dankjewel, wetenschap. In het eerste trimester van de zwangerschap, hebben veel vrouwen moeite om hun voeding binnen te houden, sommigen gaan zelfs nog minder eten. Dus krijgt het lichaam, dat plots extra’s nodig heeft, net minder binnen. En dus moeten we compenseren met vitamine supplementen. Helaas vallen die vaak zwaar op de maag, wat dan weer geen verbetering meebrengt, maar daar heeft de wetenschap nog geen pasklare oplossing voor. Wat je in dat geval best doet, is je vitaminesupplement even links laten liggen, maar wel je foliumzuur blijven nemen: licht pilletje, makkelijk verteerbaar, groot effect.Er zit natuurlijk een hele pharmaceutische industrie achter alle vitamine supplementen, maar complete onzin is het ook niet. Het is echt wel nuttig om gespecialiseerde supplementen voor zwangerschap te nemen. Een zwanger lichaam heeft andere noden, dan een “lichaam in rust”.
Daarenboven is het belangrijk om in de gaten te houden dat we niet gaan overdoseren. Een teveel aan vitamine A is gevaarlijk voor de foetus. Je lijf heeft ook extra calcium nodig, extra ijzer, extra vitamine D en extra spoorelementen. Wie dat niet 100% zeker uit z’n voeding kan halen, moet tabletjes slikken. Enerzijds om te helpen een gezonde baby op de wereld te zetten, anderzijds om geen roofbouw op z’n eigen lichaam te plegen… Wie bijvoorbeeld geen extra ijzer neemt in het laatste trimester van de zwangerschap, wanneer de behoefte groter wordt, maakt kans op bloedarmoede, wat leidt tot vermoeidheid of zelfs uitputting, tegen het moment dat je moet gaan bevallen.
Voor borstvoedingsperiode bestaat geen specifiek preparaat. Een gemiddelde vrouw heeft dan ongeveer 50% meer zink, ijzer, jodium, selenium, ijzer en eiwitten nodig. Om het eigen lichaam te laten herstellen en om het lichaam van je kindje goed te laten groeien. Je baby haalt de calcium om goed te groeien uit jouw lijf, maar jouw lijf moet het ook ergens vandaan halen. Borstvoeding moet gezond zijn voor kind én mama, dus neem je best je vitaminepreparaten van voor de bevalling nog een tijdje door.
Tenslotte plaatst Dr. Schockaert nog een kanttekening: “Onze oma’s zijn heel vaak – zonder preparaten – gezond bevallen van gezonde baby’s. Maar ze aten ook anders. En ze aten andere producten. De hele farmaceutische “business” slaafs volgen is niet nodig. Maar helemaal negeren, is ook niet slim. Artsen moeten mijns inziens per patiënt aangepaste vitamine supplementen voorschrijven. Obese vrouwen hebben vaak minder goeie opname van de vitamines uit hun voeding, en nemen vaak ook slechtere voeding tot zich, zij hebben meer vitamines nodig. Gesluierde moslima’s hebben standaard een groot tekort aan vitamine D omdat ze hun huid nooit blootstellen aan zonlicht. Je moet ook weten wat voor producten je koopt. Omega 3-vetzuren zitten in vette vis, maar als je vis koopt uit zwaar verontreinigde rivieren, is een tabletje met zuivere omega 3 een verstandigere keuze. Hoe droevig dat ook is.”
Voor baby
Dr. Feenstra is pediater in Brussel. Hij vertelt ons alles wat we willen weten over vitamines toedienen aan baby’s. Hij steekt meteen van wal met een toch wat deprimerende vaststelling. “Naargelang in welk ziekenhuis je geboren wordt, verschillen de richtlijnen. In Franstalige ziekenhuizen zijn de aanbevelingen anders dan in Nederlandstalige. En de Vlaamse baby’s krijgen kleinere dosissen dan de kinderen die in Nederland geboren worden. Dat zegt al heel veel over de relativiteit van het toedienen van vitamines aan je kind.” Er zijn twee soorten vitamines die kinderen horen te krijgen: vitamine D (zit ook in zonlicht) en vitamine K. Vitamine K wordt in de darmen gevormd, maar dat komt pas rond de leeftijd van 3 maanden goed op gang bij mensenkinderen. Dus de eerste 10 weken, moeten we dat zelf toedienen. Tegenwoordig wordt dat meestal gegeven in de vorm van tien ampullen: eentje per week, orale toediening. “In sommige ziekenhuizen wordt het keurig voorgeschreven en uitgelegd, in andere ziekenhuizen krijg je amper uitleg, in nog andere krijg je vijf ampullen mee, terwijl je het tien weken moet geven. Geen wonder dat jonge ouders het noorden kwijt zijn,” zegt Dr. Feenstra. Vitamine K zit uiteraard ook in moedermelk, maar uit onderzoek is toch gebleken dat kinderen de nodige hoeveelheid toch niet opnemen. “Evolutionair gezien is dat onlogisch,” volgens Dr. Feenstra. “Moedermelk evolueert al eeuwen- en eeuwenlang, samen met onze levensstijl, en paste zich altijd al aan aan de veranderende noden van zuigelingen, en dat deed het ook met vitamine K, maar om de ene of de andere reden komt die vitamine K niet in de juiste hoeveelheden in de lijfjes van onze zuigelingen… Vitamine K zorgt ervoor dat ons bloed stollingsfactoren aanmaakt, waarmee bloedingen (maagbloeding, hersenbloeding, …) voorkomen worden. Toch wel belangrijk dus om in de eerste 10 weken elke week een dosis toe te dienen. Kinderen die kunstmatige voeding krijgen, hoeven dit niet te krijgen, omdat dat in het melkpoeder verwerkt zit.”
Vitamine D is een heel ander verhaal. Vitamine D druppeltjes hoef je je kind niet te geven, àls je zelf véél vitamine D opeet, of als je zelf vààk buiten bent, met blote huid aan zonlicht wordt blootgesteld, zonder zonnecrème. Hmmm, dat maakt het toch weer wat ingewikkelder. Vitamine D is belangrijk voor de botaanmaak van je kind. Een ernstig tekort kan leiden tot rachitis (rotziekte) of zelfs borstkasveranderingen of verkromming van de beenderen. Toch maar beter voorzichtig zijn dan? Dr. Feenstra is toch voorstander van het toedienen van extra vitamine D aan kinderen, tot vier jaar zelfs. “We beschermen onze kinderen (terecht) tegen te direct zonlicht, maar dat maakt opname van vitamine D toch moeilijker. Daarenboven zit vitamine D ook in vette vissoorten en koolsoorten, maar dat zijn nu typisch productgroepen die kleine kinderen niet als favoriete maaltijd bestempelen…”
België – Nederland : 2 – 4
In België is de officiële richtlijn dat kinderen tot 2 jaar vitamine D-druppels moeten krijgen. In Nederland ligt die grens op 4 jaar. In België schijnt nochtans niet veel vaker de zon. Zinnig? Onzinnig? Wie zal het zeggen?Blank – zwart : 400 – 600
Kinderen met een donkere huid moeten méér druppels (600 internationale eenheden) krijgen omdat zij minder vitamine D uit het zonlicht halen. Grote aanrader voor uitgebreide informatie is het artikel hierover van het Kenniscentrum Borstvoeding. Roeline Ham is oprichtster en zaakvoerster van Boobs-’n-Burps, een Belgisch bedrijf gespecialiseerd in zwangerschap en borstvoeding. Roeline Ham is bio-ingenieur met voormalige carrière in duurzaam ondernemen, en lactatiekundige in opleiding. Ze is moeder van Victor (8), Margo (6) en Henri (4) en zus van de (voor ons) allerslimste mens ter wereld Otto-Jan Ham, tevens bedenker van de naam Boobs-‘n-Burps. Boobs-‘n-Burps is de buiken- en borstenhemel. Je vindt er niet alleen een mooie jurk waar je groeiende buik en borsten in passen, ook fantastische voedingsBH’s, informatieve en grappige boeken, accessoires, tot kolven en supergespecialiseerde lactatiebenodigdheden. Zwangerschaps- en borstvoedingsspullen bij mekaar shoppen doe je in:Boobs-‘n-Burps Dilbeek – Itterbeeksebaan 157, 1701 Dilbeek – 02 567 95 00
Boobs-‘n-Burps Antwerp – Gijzelaarsstraat 20, 2000 Antwerpen – 03 303 66 66 en online op: shop.boobs-n-burps.be
