Je plichten en rechten als mama

Als mama geniet je een aantal fundamentele rechten. Daarop heb je al recht lang voordat je baby geboren wordt. Maar vergeet niet dat rechten als mama altijd gepaard gaan met plichten. In dit artikel geven we je een kort overzicht van de plichten en rechten als mama. De plichten van papa’s vind je hier.

Bescherming op het werk

Vanaf het ogenblik dat je zwanger bent, heb je recht op bescherming op het werk. Bescherming tegen ontslag, maar ook bescherming tegen het uitvoeren van arbeid die mogelijk schadelijk kan zijn voor je ongeboren kind.

Om die reden is het aan te raden om je werkgever zo snel mogelijk te laten weten dat je zwanger bent.  Bovendien heb je dan het recht om je gynaecoloog of je vroedvrouw te consulteren tijdens de werkuren.  Laat één van deze deskundigen een officiële verklaring schrijven dat je zwanger bent.  Bezorg deze aan je werkgever via mail of via aangetekend schrijven. Op die manier kan hij nooit beweren dat hij geen officiële verklaring van je zwangerschap ontvangen heeft.

Rechten als mama: ouderlijk gezag

Als ouder heb je de plicht en de rechten als mama om voor je kind te zorgen.  Als biologische moeder heb je automatisch het ouderlijk gezag over je kind. Dat betekent dat je je kind vertegenwoordigt in het ziekenhuis en tegenover de politie. Jij beslist ook over het onderwijs van je kind. Je bent bevoegd om beslissingen te nemen over de opvoeding en de veiligheid van je kind. Als je borstvoeding geeft, loopt die bescherming door zo lang je borstvoeding geeft.

Rechten als mama: verlof

Aan het einde van je zwangerschap heb je recht op vijftien weken zwangerschapsverlof, waarvan je er minstens één en maximum zes moet opnemen voor je bevalling.  Daarnaast heb je ook recht op een aantal verlofstelsels, zoals borstvoedings- of ouderschapsverlof.  Deze rechten en concrete regelingen zijn afhankelijk van de sector waarin je werkt, dus daarvoor verwijzen we je door naar ons artikel over ‘Even wat minder werken’.

Rechten als mama: Financiële tegemoetkoming

Als kersverse mama heb je recht op een aantal financiële tegemoetkomingen.  Zo zijn er om te beginnen de verschillende geboortepremies.  Een eerste en meest lucratieve is de geboortepremie die je kort voor of na de geboorte eenmalig  uitgekeerd krijgt van het kinderbijslagfonds.  Datzelfde kinderbijslagfonds keert je op maandelijkse basis een premie per kind uit.

Naarmate je meer kinderen hebt, krijg je dus meer kindergeld, als groeit de premie niet evenredig aan met elk kind.  Ook steden en gemeenten en veel ziekenfondsen keren een geboortepremie uit.

Kinderen ten laste zijn ook een element dat meetelt voor de personenbelasting.  De ouder die de kinderen ten laste heeft, kan dat in mindering brengen voor de personenbelasting.  Voor getrouwde stellen, betekent dat automatisch een gemeenschappelijk voordeel.  Ben je niet getrouwd, dan zal deze financiële compensatie enkele duidelijke afspraken vereisen.

Partners

Niet-gehuwde partners, of ze nu papa, stiefpapa of mee-mama zijn, genieten niet automatisch dezelfde rechten en plichten als de biologische moeder.  Om deze rechten en plichten wettelijk te regelen, is een wettelijke erkenning noodzakelijk.

Het spreekt voor zich dat beide biologische ouders, voor zover bekend, daarin een belangrijke zeg hebben. Wie zich niet een traditionele relatievorm bevindt, informeert zich best goed over de mogelijkheden, bij Kind en Gezin, bij de gemeente of zelfs bij een advocaat.