18 weken zwanger

Wat gebeurt er met de baby en je lichaam als je 18 weken zwanger bent? Tot nu toe was de moederkoek (placenta) altijd groter dan je baby. Vanaf zwanger week 18 is dat niet meet het geval. De placenta groeit nog wel, maar niet meer zo snel als in het begin van de zwangerschap, en zeker niet zo snel als die kleine spruit in je buik.

Zijn hartje is nu groot genoeg om nauwkeurig onderzocht te worden bij een echografie. Niet alleen de arts of verloskundige, maar ook mama en papa, zien duidelijk de verdeling in twee boezems en twee kamers en de circulatie van het bloed door deze spier.

De luchtpijp van je kleintje is vanaf deze week duidelijk opgedeeld in twee buisjes, die elk toegang geven tot een long. In de loop van de volgende weken zullen zij zich steeds verder vertakken in de longen.

 

Ook de inwendige geslachtsorganen krijgen stilaan hun definitieve vorm. Bij meisjes zijn de baarmoeder en de eileiders volledig ontwikkeld, bij jongens is er een kleine penis zichtbaar.

Je baby is in zwanger week 18 ongeveer zestien centimeter lang en weegt zo’n 150 gram.

Elke baby is een uniek wezentje, dat zich op een unieke manier ontwikkelt. Wat hier beschreven wordt, geeft een beeld van hoe de ontwikkeling van de ‘gemiddelde’ baby verloopt.

Wat gebeurt er met je lichaam als je 18 weken zwanger bent?

Je bent nu waarschijnlijk al heel wat kilo’s aangekomen – tussen de vijf en de acht. Omdat je je niet langer misselijk voelt, keert je hongergevoel stilaan terug. Je hebt plots meer honger, of een onbedwingbare trek in bepaalde voedingsmiddelen. Op zich is dat geen probleem, maar blijf kiezen voor gezonde voeding tijdens de zwangerschap.

Je baarmoeder komt nu ongeveer tot net onder je navel. Doordat je buikje stilaan groeit, kan het zijn dat hij je ‘s nachts al wat begint te hinderen om te slapen. De meeste zwangere mama’s slapen het liefst op hun linkerzij, omdat hun baby dan geen druk uitoefent op de ‘vena cava’. Dit si een belangrijke ader die het bloed terugvoert van het lichaam naar het hart. Wanneer deze onder druk komt te staan, begin je je misselijk te voelen.

Je huid wordt steeds verder opgerekt, en heeft niet echt de tijd om zich hieraan aan te passen. Daardoor hebben veel zwangere mama’s last van jeuk. Deze jeuk is het gevolg van kleine scheurtjes in het onderhuids bindweefsel, de zogenaamde striae of zwangerschapsstriemen. Striemen zijn volkomen ongevaarlijk, maar ze ontsieren je lichaam wel. Je krijgt glanzende parelmoerkleurige strepen op je buik, je borsten en/of je billen. Na de bevalling worden ze wat minder zichtbaar, maar verdwijnen doen ze nooit helemaal.

In zwanger week 18 lijkt het alsof je hoofd een loopje met je neemt. Veel mama’s klagen over vergeetachtigheid, de zogenaamde zwangerschapsdementie. Een wetenschappelijke verklaring voor dit fenomeen is er niet, maar het wordt wel door veel zwangere mama’s bevestigd. Een ander vreemd verschijnsel zijn de levensechte, maar vreemde dromen, vaak rond een bepaald thema. Ook dit is een normaal verschijnsel. Wat het onderwerp van de droom ook was – een echtgenoot die vreemdgaat, je ex, … – , probeer je er niet te veel zorgen over te maken.  Het is immers van voorbijgaande aard.

 

Partnerpraat: Waar vaders zich het meeste zorgen over maken

Je kunt gefocust zijn op je veranderende lichaam — zal het ooit weer ‘normaal’ worden? — en de gezondheid van je baby — is daarmee alles in orde? Je partner heeft vermoedelijk zijn eigen zorgen. Enkele kwesties waar mannen het meest bezorgd over zijn:

• Zal mijn vrouw nog steeds van me houden nadat de baby geboren is? Hoewel hij dit niet hardop zal zeggen, zijn veel mannen bezorgd dat als de baby er eenmaal is, je hem compleet zult vergeten en al je liefde en aandacht op de pasgeborene zult richten. Stel hem gerust met woorden en gebaren en leg uit dat jullie na de bevalling beiden veel bezig zullen zijn met de behoeften van je baby. Maar maak afspraken over tijd voor elkaar en doe je best om ze na te komen ook als de baby er eenmaal is.
• Zal hij een goede kostwinner zijn? Ondanks de veranderingen in de taakverdelingen tussen de rollen van mannen en vrouwen, merken veel aanstaande vaders toch dat zwangerschap hun kostwinnersinstinct naar boven brengt. Zelfs als je weer wilt gaan werken, kan hij zich beklemd voelen door de gedachte dat hij voor jou en voor jullie kind de kost moet verdienen.
• Kan hij de weeën wel aan? Veel mannen zijn bang dat ze zullen flauwvallen, overgeven of het op een andere manier laten afweten als ze jou moeten bijstaan. Je kunt je partner ondersteunen bij de voorbereiding door hem mee te nemen naar de partnerlessen van de zwangerschapsgym.

Medische moeders zeggen:

Wat is je beste tip voor het omgaan met eetbuien?

Erika, gynaecoloog en moeder van één kind.
Ik ben dol op eten dus ik ben wel in voor zomaar een lekkere schranspartij. De truc is om het niet uit de hand te laten lopen — een kleine ijscoupe in plaats van een grote en één augurk in plaats van twintig. Het is verstandig om een voorraad snoep in huis te hebben voor onbedwingbare eetbuien die op komen zetten als de winkels dicht zijn.

Marijke, verloskundige en moeder van twee kinderen.
Voor diegenen met eetbuiten zou ik willen zeggen: geef er in enige mate aan toe, zolang het niet iets is dat je tijdens de zwangerschap wordt afgeraden (zoals alcohol). De sleutel is gematigdheid.

Sanne, huisarts en moeder van drie kinderen.
Geef eraan toe. We begrijpen nog steeds niet zo goed waar die eetbuien vandaan komen, maar ik ben geneigd eraan toe te geven. Dat houdt in dat je toegeeft aan zowel gezonde eetbuien zoals broccoli en worteltjes als aan de ongezonde eetbuien. Koop dingen in kleine hoeveelheden om te voorkomen dat het uit de hand loopt. Bij elk consult bij de verloskundige wordt je gewogen en wordt gekeken of je niet te snel aankomt.

Drie vragen over: Hoe je nu in beweging kunt blijven

Moet ik mijn fitnessprogramma aanpassen?

In de meeste gevallen kun je, als je gezond bent en je zwangerschap verder normaal verloopt, blijven bewegen zoals in het eerste trimester — met enkele logische aanpassingen vanwege je groeiende buik. Wat moet je doen: blijf op een gematigd niveau bewegen, vermijd springende en schokkende bewegingen, vermijd liggen op de rug, blijf met je voeten in beweging en vermijd plotselinge houdingsveranderingen.

Ik ben niet erg actief geweest, maar ik zou nu wel weer wat beweging willen. Waar moet ik beginnen?

Overleg eerst met je verloskundige over je plannen. Vervolgens moet je beginnen met rustige oefeningen gedurende korte perioden (een paar maal per week een kwartier) en geleidelijk toewerken naar een langer en intensiever dagelijks programma (circa een half uur per dag). Wat moet je doen: Wandelen is de gemakkelijkste manier om een regelmatig fitnessprogramma te beginnen, en het vereist geen speciale apparatuur behalve een paar wandelschoenen! Veel vrouwen vinden het fijn om tijdens de zwangerschap te gaan zwemmen, omdat het water helpt het extra gewicht te dragen. En andere zweren bij zwangerschapsyoga om hun lichaam te rekken en te versterken en voor verlichting van kwalen en pijntjes.

Wat is de beste oefening om je voor te bereiden op de bevalling?

Van groot belang zijn oefeningen ter versterking van de bekkenbodemspieren, de spieren die je urinebuis, je blaas, je baarmoeder, je vagina en je anus ondersteunen. Als je ze regelmatig doet heb je mogelijk een kortere en gemakkelijkere bevalling en minder kans op urineverlies voor en na de zwangerschap, betere bloedcirculatie naar je rectale en vaginale gebied en minder kans op bloedingen. Bovendien herstel je sneller van een inscheuring bij de bevalling.

Je kunt ze als volgt doen:

1. Span dan de spieren van je vagina aan alsof je op het toilet zit en de urinestroom zou willen onderbreken.
2. Houd dit vier tellen vast en laat dan los. Herhaal dit tien keer. Probeer toe te werken naar circa driemaal per dag een reeks van drie à vier series.