23 weken zwanger

Wat gebeurt er met de baby als je 23 weken zwanger bent? Het gehoor van je baby is nu helemaal ontwikkeld.  Hij hoort en herkent stilaan geluiden van buiten mama’s buik.  De plotse harde geluiden waar hij vroeger vaak van schrok, brengen hem niet zo makkelijk meer van zijn stuk.

Je baby’s huidje is nog altijd erg rood en gerimpeld.  Dit is een gevolg van het voortdurend in het water zitten.  Om zijn huid tegen dat water te beschermen, is hij bedenkt met een witte kleverige stof, ‘vernix’.  Deze stof wordt op haar plaats gehouden door de lanugohaartjes.  Je baby verliest geregeld haartjes, maar voorlopig worden ze nog voortdurend vervangen. Je baby krijgt in zwanger week 23 controle over zijn bewegingen.  Zo stopt hij af en toe zijn duimpje in zijn mond.  Best een schattig gezicht!

Elke baby is een uniek wezentje, dat zich op een unieke manier ontwikkelt.  Wat hier beschreven wordt, geeft een beeld van hoe de ontwikkeling van de ‘gemiddelde’ baby verloopt.

Wat gebeurt er met mama’s lichaam als ze 23 weken zwanger is?

Je baby’s spieren worden stilaan sterker, en dat vraagt om de aanvoer van extra ijzer.  Omdat hij daarvoor mama’s ijzervoorraad aanspreekt, kan jij je erg moe gaan voelen. Een bloedonderzoek kan nagaan of er sprake is van een ijzertekort.

Extra ijzer is verkrijgbaar in de vorm van tabletten die volstrekt onschadelijk zijn voor toekomstige mama’s. Ze hebben alleen één vervelende bijwerking: de maken je ontlasting harder, waardoor je last kan krijgen van constipatie.  Daarom is het aan te raden om te zorgen dat je voldoende ijzer binnenkrijgt via je voeding.  Ijzer zit vooral in groene groenten, vlees en gedroogde peulvruchten.  Neem je toch extra ijzer in de vorm van tabletten, let dan extra op je voeding: eet voldoende groenten en fruit, bruin brood en veel water.

Gezwollen enkels en voeten worden voor sommige mama’s een heus probleem. Sommigen moeten zich zelf een grotere schoenmaat aanmeten.  Draag vooral schoenen die je boeten niet afknellen, en die comfortabel zitten.  Blijf zo veel mogelijk in beweging, en wanneer je gaat zitten, leg je best je benen wat hoger.  Het overtollige water dat je lichaam op deze manier vasthoudt, wordt na de bevalling vanzelf weer afgevoerd.  Je zal enkele dagen wat meer zweten en vaker moeten plassen.  Laat je niet verleiden om minder te gaan drinken.  Hoe minder vocht je lichaam binnenkrijgt, hoe meer vocht het zal trachten vast te houden.

Enkele weken geleden vertelden we je al dat je tijdens het tweede trimester last kon krijgen van zogenaamde ‘oefenweeën’ of ‘harde buiken’.  Naarmate je zwangerschap vordert, zullen deze oefenweeën, die officieel Braxton-Hickscontracties genoemd worden, vaker voorkomen.  Ze zijn een volkomen normaal verschijnsel op dit moment in de zwangerschap en duiden helemaal niet op een nakende vroeggeboorte.

Je moet je wel zorgen maken wanneer de weeën steeds heviger worden en de tijd ertussen steeds kleiner.  Ook wanneer de gepaard gaan met bloedverlies, pijn in je onderrug of pijn die lijkt op menstruatiepijn.  In dat geval doe je er goed aan om een arts te contacteren.  Hij kan dan nagaan wat er precies aan de hand is en wat je het best doet.

‘Het verbaast me dat we allemaal anders groeien. Ik ben al 38 pond aangekomen! Ik woog 44 kilo voor ik zwanger raakte en ik kan er niet over uit hoe kolossaal ik nu ben. Ik ben net bij de verloskundige geweest en ze zei dat ik me geen zorgen hoef te maken over mijn gewicht. Mensen vragen aan me of ik een tweeling krijg, maar het is echt maar een klein jongetje!’
— B.B.

Medische moeders zeggen:

Wat is de beste manier om stress tijdens de zwangerschap te verminderen?

Erika, gynaecoloog en moeder van één kind.
De meeste stressvermindering bereik je door je veilig en gelukkig te voelen in je relaties en je werk. Een goed gesprek op zijn tijd kan echt helpen. Neem dingen waar je controle op uit kunt oefenen in eigen hand: goed eten, lichamelijke oefening, dingen doen die je leuk vindt, etc. Probeer van al die zeldzame problemen die kunnen optreden tijdens de zwangerschap geen obsessie te maken. Het is van belang om een rustige verloskundige te zoeken die dingen duidelijk uitlegt en met je praat als je je zorgen maakt. Realiseer je dat er maar zeer weinig dingen zijn (zwaar drinken, drugs gebruiken, roken, het innemen van een klein aantal medicijnen) die je kunt doen waar je baby daadwerkelijk schade van ondervindt. Als je gezond leeft, heb je grote kans dat alles gewoon soepel verloopt.

Marijke, verloskundige en moeder van twee kinderen.
Het verminderen van stress tijdens de zwangerschap gaat waarschijnlijk hetzelfde als het verminderen van stress op andere momenten. Weet wat je gestresst maakt en probeer deze dingen indien mogelijk te vermijden, haal informatie over je gezondheid en prenatale zorg en zoek een bekwame verloskundige bij wie je je op je gemak voelt als je ergens over wilt praten. Je zou ook lichamelijke oefening moeten doen, uitrusten wanneer je kunt, veel water drinken en gezond eten. Een verandering van omgeving, zoals even een wandeling maken, kan helpen als het je even te veel wordt. Sta jezelf zo nu en dan een speciale traktatie toe, zoals een goed boek, een nieuw shirt of een paar schoenen.

Sanne, huisarts en moeder van drie kinderen.
Geef niet toe aan onze ‘te veel doen’-maatschappij. In het algemeen jongleren we veel te veel in ons leven. De zwangerschap zou een tijd moeten zijn waarin je jezelf toestaat om prioriteiten te stellen en je voor te bereiden op je nieuwe leven als ouder. Bouw wat ‘zwangerschapsverlof’ in in je dagelijkse bezigheden. Gebruik deze tijd om echt van je zwangerschap te genieten en dingen te regelen die je nodig zal hebben als je baby is geboren, zoals verlof van je baan, ondersteuning bij de borstvoeding, kinderopvang, of veranderingen in het budget waardoor je thuis zult kunnen blijven.

Beslissingsadvies: Moet je het navelstrengbloed van je baby opslaan?

Het opslaan van navelstrengbloed is een procedure waarbij het bloed dat achterblijft in de navelstreng en placenta van je baby na de geboorte wordt opgevangen, ingevroren en opgeslagen voor medisch gebruik in de toekomst. Navelstrengbloed is waardevol omdat het een rijke bron van stamcellen is, de bouwblokken van het bloed en het immuunsysteem. Stamcellen kunnen zich differentiëren tot andere weefsels, organen en bloedvaten en kunnen worden gebruikt om een reeks ziekten te behandelen, zoals leukemie en sikkelcelanemie. Veel ouders beschouwen het opslaan van navelstrengbloed als een vorm van medische verzekering voor het geval dat iemand in hun gezin een ziekte krijgt die met stamcellen kan worden behandeld. Alleen jij kunt beslissen of het opslaan van het navelstrengbloed van je baby goed is voor jouw gezin. Factoren om in overweging te nemen:

Onderzoek met navelstrengbloed laat veelbelovende resultaten zien.

Hoewel navelstrengbloed nog niet op grote schaal wordt gebruikt om patiënten te behandelen, geloven onderzoekers van navelstrengbloed dat het in de toekomst het vermogen zal hebben om bepaalde vormen van kanker, diabetes, ruggenmergletsel, hartfalen, beroertes en neurologische ziekten zoals de ziekte van Alzheimer en de ziekte van Parkinson te behandelen.

Er zijn kosten aan verbonden.
Privé-navelstrengbloedbanken rekenen meestal een bedrag voor het registreren en verzamelen en daarnaast nog een jaarlijks bijdrage voor het opslaan.

De kans bestaat dat je baby niet met zijn eigen navelstrengbloed kan worden behandeld.

Als je baby een ziekte ontwikkelt met een genetische basis, en de meeste kinderziekten zijn genetisch bepaald, dan bevat zijn navelstrengbloed de genetische instructies voor die ziekte, en is dus geen geschikte behandeling. Het meeste opgeslagen navelstrengbloed wordt momenteel gebruikt voor de behandeling van broertjes of zusjes.

De kans is waarschijnlijk groter dat je de juiste stamcellen vindt in een openbare navelstrengbloedbank dan in je eigen familie.

De kans op een exacte weefselovereenkomst bij twee broers/zussen, is slechts 25 procent. In tegenstelling hiertoe is de kans om passend navelstrengbloed te vinden in de nationale openbare banken 75 procent.

Niet iedereen is positief over het opslaan van het navelstrengbloed van baby’s.

De Europese Groep voor Ethiek in de Wetenschap en Technologieën heeft in 2004 een ontmoedigend advies gegeven ten aanzien van de opslag van navelstrengbloed voor eigen gebruik. Inmiddels is het in Nederland wettelijk geregeld dat de opslag van zogenoemd lichaamseigen materiaal alleen door niet-commerciële instanties mag gebeuren.

Als je kind tot een minderheidsgroep behoort, kan privé opslag meer waarde voor je hebben.

Volgens cijfers uit juli 2003 heeft een blanke patiënt 88 procent meer kans om een passende donor te vinden via het nationale beenmergdonorprogramma, terwijl deze kans voor Afro-Amerikanen slechts 58 procent is.

Tip! Als je besluit om het navelstrengbloed van je baby privé op te slaan, praat dan met je verloskundige en begin nu de banken te onderzoeken. De meeste privé navelstrengbloedbanken geven er de voorkeur aan dat vrouwen zich in het tweede trimester aanmelden. Als je te lang wacht, moet je misschien een toeslag voor late registratie betalen.