5 weken zwanger

Wat gebeurt er met de baby als je 5 weken zwanger bent? Vorige week zagen we dat het embryo zich stilaan in drie delen begon te verdelen. Elk van deze delen hebben een specifiek doel: De ectoderm of het bovenste deel ontwikkelt zich in eerste instantie tot de neurale buis, waaruit later de hersenen, de ruggengraat en het ruggenmerg zullen groeien. De mesoderm of het middelste deel vormen de basis voor het hart, de spieren, bloedvaten en botten.

Op het einde van je 5de week zwanger begint je baby zijn hartje te kloppen! De endoderm of het onderste deel vormt de basis voor de ontwikkeling van belangrijke organen, zoals het maag-darmkanaal, de longen, de lever, … Deze ontwikkeling gaat in een razend tempo verder, al merk je daar als toekomstige mama weinig van.  Je baby is immers op dit moment net iets meer dan één millimeter groot!

Elke baby is een uniek wezentje, dat zich op een unieke manier ontwikkelt.  Wat hier beschreven wordt, geeft een beeld van hoe de ontwikkeling van de ‘gemiddelde’ baby verloopt.

Wat gebeurt er met mama’s lichaam als je 5 weken zwanger bent?

Alhoewel je nog niet kan zien dat je mama gaat worden, zijn er nu wellicht een aantal zwangerschapssymptomen die de kop opsteken.  Je hebt uiteraard je laatste regels gemist, maar daarnaast kan je ook last hebben van misselijkheid, vooral ’s morgens.  Dit gaat meestal over na een drietal maanden, als zijn er ook mama’s die de hele zwangerschap last hebben van zwangerschapsmisselijkheid.

Symptomen van een beginnende zwangerschap

Een ander symptoom van een beginnende zwangerschap zijn pijnlijke of jeukende borsten.  Dit is een gevolg van de borstklieren die zich voorbereiden op de borstvoeding.  Verder hebben toekomstige mama’s vaker aandrang om te plassen en voelen ze zich extreem moe.

Ten slotte kan het ook zijn dat je smaak verandert.  Sommige dingen die je vroeger bijzonder graag at, staan je nu tegen, terwijl dingen die je voor je zwangerschap niet lustte, opeens net heel lekker worden.  Ook een onbedwingbare zin in bepaalde voedingsmiddelen of trek in vreemde combinaties van voedingsmiddelen, zijn gekende, maar erg onschuldige ‘kwaaltjes’.

Kies voor gezonde voeding tijdens je zwangerschap

Er wordt wel eens gezegd dat je, wanneer ja mama wordt, voor twee moet eten.  Daarmee bedoelt men uiteraard niet dat je je porties moet verdubbelen, maar wel dat je je ervan bewust moet zijn dat alles wat mama eet en drinkt ook bij haar baby terechtkomt.  Kies dus consequent voor gezonde voeding.  Wat dat precies inhoudt, kan je lezen in het artikel voeding tijdens de zwangerschap.

Sommige zwangere mama’s maken zich zorgen over hun figuur, en beginnen te lijnen.  Dit is uiteraard een slecht idee.  Niet alleen je baby heeft voedingstoffen nodig, ook jouw lichaam moet extra kracht opdoen, want het zal de komende maanden hard moeten werken.  Het is nu eenmaal normaal dat zwanger zijn gewichtstoename met zich meebrengt, maar wie steevast kiest voor gezonde voeding, kan die gewichtstoename onder controle houden.  Op die manier hoeft het echt geen probleem te zijn om na de bevalling je gewicht van voor de zwangerschap terug te krijgen.

‘Ik heb pijn aan mijn heupen, scheuten in mijn bekken en pijn bij rekken en strekken. Dit zijn geen klachten, in zekere zin is het juist geruststellend om deze dingen te voelen. Ik ben allen verbaasd dat dit allemaal zo snel kwam opzetten.’ — Amanda

Extra foliumzuur de eerste weken

Ga nog even door met het innemen van extra foliumzuur, tot de tiende week van je zwangerschap.  Probeer ook in beweging te blijven, hoe moe je je misschien ook voelt.  Je hoeft uiteraard niet extreem te sporten, maar een wandeling of een fietstochtje kan absoluut geen kwaad.  Het maakt je lichaam sterker, en dat is niet alleen een voordeel tijdens de bevalling, maar het komt ook je fysieke herstel na de geboorte van je baby ten goede.

Tip!  In de komende maanden zul je niet te klagen hebben over gebrek aan informatie en goedbedoelde adviezen. Om niet overvoerd te raken, kun je het beste enkele vertrouwde bronnen zoeken (en daarbij blijven).

Medische moeders zeggen:

Heb je vitaminen genomen tijdens de zwangerschap?

Erika, gynaecoloog en moeder van één kind.
Voor en tijdens de zwangerschap heb ik een goedkoop algemeen zwangerschapsvitaminepreparaat genomen. Gelukkig begint het door te dringen dat het gebruik van foliumzuur voor de conceptie en in het begin van de zwangerschap (ten minste 400 microgram per dag) kan helpen om geboorteafwijkingen te voorkomen. Tijdens de zwangerschap en de borstvoedingsperiode heb ik ook enkele extra calciumsupplementen genomen.

Marijke, verloskundige en moeder van twee kinderen.
Ik heb tijdens de zwangerschap wel dagelijks zwangerschapsvitaminen genomen, maar ik erken dat vitaminen er in het algemeen zijn om gaten in ons voedingspatroon op te vangen. Ze kunnen gezond eten niet vervangen. Ik adviseer een zwangerschapsvitamine of een multivitamine met ten minste 400 μg foliumzuur (waarvan bekend is dat het geboorteafwijkingen voorkomt). Voor vrouwen in hun tweede of derde trimester adviseer ik ook een vitamine of een supplement met essentiële vetzuren, omdat is aangetoond dat deze een positieve invloed hebben op de gezichtsscherpte en de ontwikkeling van de hersenen van de baby. (De hersenen van je baby groeien het hardst vanaf het derde trimester tot aan de eerste zes weken na de geboorte.) Het is ook belangrijk om deze vitaminen ook tijdens je hele borstvoedingsperiode te blijven slikken omdat je baby nog steeds zijn voeding van jou krijgt.

Sanne, huisarts en moeder van drie kinderen.
Tijdens mijn eerste zwangerschap werd ik misselijk van zwangerschapsvitaminen dus nam ik twee kindervitaminetabletten — één ’s ochtends en één ‘s avonds. Ik zorgde ook voor voldoende variatie in groente en fruit, evenals voor wat extra vitamine D. Tijdens de volgende zwangerschappen kon ik vitaminen wel verdragen en in het algemeen heb ik geen voorkeur voor een specifiek merk. Ik vind dat ze veel hetzelfde zijn. Het is belangrijk om niet te veel van dergelijke vitamines te nemen, dus informeer bij je huisarts voor je iets gaat nemen.

Verrassende feiten

Veiligheidstips voor een gezonde zwangerschap

De eerste 12 weken van de zwangerschap zijn een kritieke fase in de ontwikkeling van je baby, maar je hoeft je ook niet om elke kleinigheid druk te maken. In deze fase kun je met een paar belangrijke maatregelen goed voor de gezondheid van je baby en die van jezelf zorgen. Hier volgen de beste manieren om je baby gezond te houden.

Stop met roken. Roken verhoogt je kans op een miskraam, vroeggeboorte, kindersterfte en vele andere gevaren. Sommige onderzoeken hebben uitgewezen dat zwangere vrouwen die twintig of meer sigaretten per dag roken een grotere kans hebben op een baby met een hazenlip of een open verhemelte. Het is nooit te laat om te stoppen of te minderen. Iedere sigaret die je niet opsteekt, geeft je baby een betere kans op een goede gezondheid.

Stop met het drinken van alcohol. Vrouwen die meer dan twee glazen per dag drinken hebben een grotere kans op het krijgen van een baby met het foetale alcoholsyndroom (FAS) dan degenen die minder drinken. Zelfs één glas per dag kan de kansen op een laag geboortegewicht vergroten en het risico voor je kind op problemen met leren, spreken, concentratievermogen en taal en op hyperactiviteit verhogen. En sommige onderzoeken hebben uitgewezen dat zelfs slechts één glas per week het risico van je kind op agressief en crimineel gedrag later in zijn leven toeneemt. Niemand weet precies welk schadelijk effect zelfs de kleinste hoeveelheid alcohol op een zich ontwikkelende baby heeft, dus laat de drank gewoon helemaal staan.

Neem geen medicijnen zonder eerst met je arts te overleggen. Veel geneesmiddelen — zelfs sommige zeer gebruikelijke zoals de pijnstiller ibuprofen — zijn tijdens de zwangerschap niet veilig. Als je medicijnen voor een chronische ziekte gebruikt, stop er dan niet abrupt mee, maar neem meteen contact op met je arts om te horen welke medicijnen veilig zijn en welke niet. Noem alles, ook supplementen en kruiden.

Regel de zorg tijdens de zwangerschap bijtijds en zorg dat je geen afspraken vergeet. Goede prenatale zorg is essentieel voor de gezondheid van je baby. Bij je eerste zwangerschapscontrole (gewoonlijk rond 8 tot 12 weken) word je onderzocht op bepaalde aandoeningen die tot complicaties zouden kunnen leiden. Als je nog geen arts of verloskundige hebt gekozen en nog geen afspraak hebt gemaakt, maak er dan snel werk van.

Neem je zwangerschapsvitamine. De meeste zwangerschapssupplementen bevatten meer foliumzuur, ijzer en calcium dan je in een standaard multivitamine zult aantreffen. Zwangere vrouwen hebben een grotere behoefte aan deze voedingsstoffen, met name aan foliumzuur dat het risico op een baby met een neuralebuisdefect zoals spina bifida aanzienlijk verkleint. Overdrijf echter niet met vitaminen; meer is niet altijd beter en in sommige gevallen zelfs gevaarlijk.

Zorg ervoor dat je werk veilig is. Voor de meeste vrouwen is het absoluut veilig om door te werken tot aan de bevalling of rond die periode. Maar als je baan erg inspannend is (lange tijd staan, zwaar tillen enzovoort), zou je kunnen vragen om ander, lichter werk of om minder uren. Er is een verband aangetoond tussen inspannend werk en sommige zwangerschapscomplicaties. Als je met giftige stoffen of chemicaliën werkt (bijvoorbeeld zware metalen zoals lood en kwik, chemicaliën zoals organische oplosmiddelen, bepaalde biologische agentia en straling), moet je om overplaatsing vragen. Informeer bij je bedrijfsarts en je chef naar je mogelijkheden.

Stop met gevaarlijke sporten en activiteiten. Omdat je gewrichten soepeler zijn dan normaal kun je het beste alle activiteiten vermijden waarbij je zou kunnen uitglijden of vallen, wat het risico op buikletsel verhoogt. Ook paardrijden, skiën, bergbeklimmen, diepzeeduiken en de meeste contactsporten zijn uit den boze. Vermijd ook racketsporten zoals squash, met name in het tweede en derde trimester, omdat de zijwaartse bewegingen veel van de knieën vergen en de bal — die loeihard aankomt — je buik zou kunnen raken. De meningen van deskundigen over tennis zijn verdeeld, dus overleg met je arts als je wil spelen.

‘Ik ben iets meer dan vijf weken zwanger. Ik begon me gisteren misselijk te voelen en helaas lijkt het dag en nacht te duren! Het zal wel een van de vreugden van de zwangerschap zijn. — Jannie

Deskundig advies

Is het veilig om tijdens de zwangerschap ibuprofen te nemen?

Deskundige: Kay Daniels, hoogleraar klinische gynaecologie aan de Stanford Universiteit in Californië.
Het is het beste om ibuprofen te mijden. Het geneesmiddel is geclassificeerd als veilig in het eerste en tweede trimester en onveilig voor het laatste, maar ik blijf van mening dat als mensen kunnen kiezen ze beter paracetamol kunnen nemen. Over paracetamol weten we meer; er is 20 jaar onderzoek naar gedaan. Bovendien is er bewijs dat ibuprofen kan leiden tot een vroegtijdige sluiting van de ductus ateriosus van de foetus (een opening tussen de slagaders in het hart die van cruciaal belang is voor de bloedsomloop). Als dat kleine gat zich te vroeg sluit, is het niet goed.